Idea i cele Radzymińskiego Budżetu Obywatelskiego

Gmina Radzymin rozpoczęła wdrożenie II edycji Radzymińskiego Budżetu Obywatelskiego na rok 2017- mieszańcy po raz kolejny otrzymują prawo do swego miasta i gminy i tym samym będą decydowali o części wydatkówz gminnego budżetu.

Mieszkańcy zadecydują o wydatkach
z budżetu gminy w 2017 roku
w kwocie 600 tys. zł

Ideą Budżetu Obywatelskiego jest zwiększenie wpływu mieszkańców na wydatki publiczne.

Budżet Obywatelski jest mechanizmem z najwyższego poziomu partycypacji społecznej, stanowiącym efektywne narzędzie umożliwiające mieszkańcom faktyczne współdecydowanie o wydatkowaniu środków publicznych z budżety gminy. Łączy się  bezpośrednio z aktywnością lokalnej społeczności w realizacji zadań publicznych. Zasadniczym celem stosowania tego narzędzia  jest włączenie w procesy zarządzania gminą jej mieszkańców.  Jest to efektywne narzędzie, które służy aktywizacji społecznej, promuje działania obywatelskie i pomaga wyłaniać lokalnych liderów.

Budżet Obywatelski, zwany też często partycypacyjnym (partycypacja to inaczej współuczestniczenie)  to specjalnie wydzielona kwota w budżecie  gminy, o przeznaczeniu której zadecydują bezpośrednio mieszkańcy naszej Gminy.

Budżet Obywatelski opiera się na obywatelskich projektach, dotyczących różnych przedsięwzięć i inwestycji.

Jest to mechanizm, dzięki któremu mieszkańcy w ścisłej współpracy z władzami samorządowymi mogą zmieniać swoje otoczenie. W praktyce mechanizm ten wygląda tak, że  jest wydzielona w budżecie gminy określona pula środków na wskazane przez nich działania. Główną  jego zaletą jest  bezpośredni wpływ mieszkańców na przeznaczenie środków publicznych oraz zwiększenie społecznego zainteresowania sprawami lokalnymi. Wymiernym efektem przeprowadzonego procesu partycypacyjnego jest wzrost efektywności procesów decyzyjnych, budowanie poczucia współdecydowania i odpowiedzialności za swoje otoczenie, rozwijanie dialogu społecznego oraz  budowanie społeczeństwa obywatelskiego.

Zaangażowanie mieszkańców

Zespół ds. Budżetu Obywatelskiego

Przyznanie mieszkańcom prawa do współtworzenia gminnej polityki rozwoju związane jest z utworzeniem Zespołu  ds. Budżetu Obywatelskiego na rok 2017 powołany Zarządzeniem Nr 0050.70.2016 Burmistrza Radzymina z dnia 16 maja 2016 roku oraz Zarządzeniem nr 0050.75.2016 Burmistrza Radzymina z dnia 20 maja 2016 roku w sprawie zmiany składu Zespołu ds. Budżetu Obywatelskiego na 2017 rok. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele Rady Miejskiej w Radzyminie, przedstawiciele jednostki pomocniczej Gminy Radzymin, przedstawiciele organizacji pozarządowych, przedstawiciele mieszkańców Gminy Radzymin, przedstawiciel Urzędu Miasta i Gminy Radzymin i jednostki organizacyjnej Gminy Radzymin.

Tym samym mieszkańcy mają możliwość współuczestnictwa w procesie wdrażania Budżetu Obywatelskiego, który funkcjonując na wielu poziomach tworzy nowe przestrzenie dla  przedstawicieli  lokalnej społeczności - jako współorganizatorów i współdecydentów.

Przyjętym celem tegorocznych konsultacji w sprawie budżetu jest uwzględnienie w nich elementu deliberacji, czyli dyskusji z jak największym udziałem przedstawicieli lokalnej społeczności na temat diagnozy potrzeb,  priorytetów w rozwoju lokalnym itp.

Głównym celem tak rozumianego dialogu społecznego jest więc efektywne wydawanie środków publicznych  oraz budowanie więzi  społecznych, a przede wszystkim budowanie poczucia współodpowiedzialności za swoją małą ojczyznę. 

Budżet Obywatelski jest również znakomitym narzędziem edukacyjnym  w dziedzinie samorządności, a w szczególności  w zakresie zarzadzania publicznymi finansami. Mieszkańcy mają okazję poznać mechanizmy budowy budżetu gminy. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom radzymińskiej młodzieży, mającej wiele pomysłów  związanych z funkcjonowaniem samorządu, do radzymińskiego budżetu składać projekty i wybierać poprzez  głosowanie   mogą  osoby, które ukończyły 16 lat. Tym samym Budżet Obywatelski  daje unikalną szansę włączenia we współdecydowanie o losach wspólnoty samorządowej także najmłodszych mieszkańców naszej gminy..                                                                   

Budżet Obywatelski są to publiczne środki pieniężne przeznaczone na realizację opracowanych i wybranych przez mieszkańców projektów. Dzięki tej inicjatywie  lokalna społeczność ma możliwość bezpośredniego wpływu na poprawę jakości życia. To szczególna forma dialogu społecznego i jedna z najskuteczniejszych praktyk partycypacyjnych, mających na celu zaangażowanie mieszkańców w proces zarządzania  środkami publicznymi. Proces Budżetu Obywatelskiego pozwala  na budowanie  lokalnego kapitału społecznego i zwiększa poczucie identyfikacji z  gminą.

Efekty wdrożenia  Budżetu Obywatelskiego, to:

• aktywizacja mieszkańców, którzy mają możliwość aktywnego współdecydowania o wybranych aspektach rozwoju lokalnego;
• nawiązanie dialogu społecznego i zwiększenie przejrzystości procesu zarządzania środkami publicznymi;
• uzyskanie od mieszkańców cennych informacje na temat społecznych potrzeb, oczekiwań i preferencji (lepsze rozpoznanie potrzeb i preferencji mieszkańców);
• wspieranie demokratyzacji procesu decyzyjnego, budowa społeczeństwa obywatelskiego i kapitału społecznego;
• stworzenie form porozumienia między różnymi środowiskami;
• promocja przedsiębiorczości, innowacyjności i kreatywności wśród mieszkańców oraz aktywnych  postaw prospołecznych, a także wzmocnienie świadomych postaw prospołecznych.

 
Kryteria jakościowe wynikające z definicji Budżetu Obywatelskiego:

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż Radzymiński Budżet Obywatelski spełnia podstawowe kryteria jakościowe wynikające z definicji tego procesu konsultacyjnego: spotkania mieszkańców, określone środki finansowe, cały obszar gminy wiążący charakter, cykliczność, partycypacyjne ustalanie zasad, kompetencje: „twarde” i „miękkie” projekty, organy decyzyjne otwarte dla mieszkańców, współodpowiedzialność, wspólny monitoring realizacji, wspólna ewaluacja. Jednym z kluczowych kryteriów jest zaplanowanie spotkań konsultacyjnych o charakterze informacyjnym, edukacyjnym i promocyjnym, na których mieszkańcy będą mogli m.in.  wspólnie omówić  swoje „pomysły na Radzymin”.

Radzymiński Budżet Obywatelski  to  swoisty proces  edukacyjny, w którym nie tylko chodzi o pomaganie mieszkańcom w przygotowywaniu propozycji projektów, ale o stworzenie przestrzeni, w ramach której mieszkańcy i administracja samorządowa  nie tylko mogą współdecydować, ale też uczą się od siebie nawzajem, jak funkcjonuje gmina i jakie są jej zadania. Zdobyte doświadczenie, wiedza, umiejętności pozwolą na sukcesywne budowanie współodpowiedzialności za gminę.

Realizując Budżet Obywatelski na rok 2017 pragniemy dążyć do jak najlepszego angażowania mieszkańców i organizacji pozarządowych i do zbudowania w nich  poczucia współwłasności procesu – przy zachowaniu ogólnej odpowiedzialności za proces ze strony urzędu.

Radzymiński Budżet Obywatelski  ma charakter inkluzywny, tzn. włącza  mieszkańców do debaty publicznej. W związku z tym jednym z bardzo ważnych  działań  jest kampania edukacyjna i informacyjna wykorzystująca różnorodne środki komunikacyjne w celu zaangażowania mieszkańców.

Aktywność mieszkańców powinna koncentrować się na wspólnym działaniu, w oparciu o dyskusje wykorzystujące atrakcyjne formy budowania przestrzeni do debaty na temat  kierunków rozwoju gminy Spotkania konsultacyjne  powinny być pretekstem nie tylko do rozmów, ale też do nawiązywania więzi społecznych pomiędzy mieszkańcami.  

Aktywność mieszkańców powinna koncentrować się na wspólnym działaniu.

Opracowanie: Halina Grzelak – Ref. Partycypacji i Polityki Społecznej