Załącznik
do Uchwały  Nr 471/XXXII/2009
Rady Miejskiej w Radzyminie
z dnia  20 listopada 2009 roku

PROGRAM  WSPÓŁPRACY
GMINY RADZYMIN Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI
na  2010 rok

Wstęp

Roczny Program współpracy Gminy Radzymin z Organizacjami Pozarządowymi jest podstawowym dokumentem opisującym zasady współpracy samorządu gminnego z lokalnym sektorem pozarządowym. Program wyznacza również sposób realizacji przez Gminę obowiązków wynikających z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Program współpracy dotyczy organizacji pozarządowych i innych podmiotów ze sfery pożytku publicznego świadczących usługi na rzecz mieszkańców Gminy Radzymin. 
Trzeci sektor – obywatele, którzy dobrowolnie zrzeszając się w organizacjach, służą swoją wiedzą, doświadczeniem i zaangażowaniem lokalnej społeczności -  to kluczowy partner radzymińskiego samorządu w realizacji wielu zadań publicznych  i  rozwiązywaniu gminnych  problemów.
Program został przygotowany w oparciu o dotychczasowe doświadczenia  z partnerskiej współpracy Gminy z sektorem pozarządowym, na podstawie zdiagnozowanych potrzeb samorządu oraz opinii organizacji wyrażonych w przeprowadzonych konsultacjach społecznych.
     

§ 1

1. Ilekroć w niniejszym „Programie współpracy Gminy Radzymin z organizacjami pozarządowymi na rok 2010”, zwanym dalej „Programem”, jest mowa o:
1) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie ( Dz. U. 2003r. nr 96, poz. 873 z późniejszymi zmianami);
2) organizacjach pozarządowych – należy przez to rozumieć osoby prawne lub jednostki nie posiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie ustaw, nie będące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych i nie działające w celu osiągnięcia zysku, w tym fundacje i stowarzyszenia, a także osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;
3) konkursie - należy przez to rozumieć otwarty konkurs ofert, o którym mowa w art.11 ust 2 ustawy.
4) Burmistrzu - należy przez to rozumieć Burmistrza Radzymina;
5) Gminie -  należy przez to rozumieć Gminę Radzymin;
6) Urzędzie - należy przez to rozumieć Urząd Miasta i Gminy  Radzymin;
7) Radzie - należy przez to rozumieć Radzymińską Radę Działalności  Pożytku Publicznego.

§ 2

1. Celem współpracy Gminy Radzymin z organizacjami pozarządowymi jest podniesienie skuteczności i efektywności działań w sferze wykonywania zadań publicznych, kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego i wspomaganie rozwoju społeczności lokalnych, budowa partnerstwa, partycypacji i współodpowiedzialności za sprawy Gminy,  w tym:
1) umacnianie w świadomości społecznej poczucia odpowiedzialności za wspólnotę lokalną,
2) promocje postaw obywatelskich i prospołecznych,
3) zwiększenie udziału mieszkańców w rozwiązywaniu problemów lokalnych,
4) tworzenia warunków do zwiększenia aktywności społecznej mieszkańców Gminy,
5) kształtowanie współpracy między Burmistrzem a organizacjami,
6) umocnienie lokalnych działań i struktur funkcjonujących na rzecz społeczności lokalnych,
7) integracja organizacji z terenu Gminy.
2. Cele Programu obejmują systemową i zorganizowana współpracę Gminy z organizacjami pozarządowymi.
3. Program określa zakres i formy współpracy, a także zadania priorytetowe w zakresie współpracy
Burmistrza z organizmami pozarządowymi w roku 2010.
4. Podstawowym kryterium decydującym o podjęciu współpracy Gminy z organizacjami jest
prowadzenie przez te organizacje działalności pożytku publicznego na terenie Gminy Radzymin i na rzecz jej mieszkańców.

§ 3

1. Współpraca Gminy Radzymin z organizacjami pozarządowymi odbywa się na zasadach pomocniczości (subsydiarności), suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności ( transparentności), a także pozyskiwania dodatkowych środków.
2. Zasada pomocniczości (subsydiarności), jest zasadą o charakterze ustrojowym i oznacza uporządkowanie wzajemnych relacji oraz podziału zadań między sektorem publicznym, a sektorem obywatelskim, ukierunkowane na wspieranie wspólnot mieszkańców i ich organizacji oraz ograniczanie interwencjonizmu państwa i administracji lokalnej. Oznacza, że Gmina Radzymin powierza podmiotom Programu realizację zadań własnych , a podmioty Programu zapewniają ich wykonanie w sposób ekonomiczny, profesjonalny i terminowy. Samorząd oczekuje od organizacji samodzielnego wzmacniania swoich zasobów kadrowych, materialnych i finansowych. Budżet gminy nie powinien stanowić jedynego źródła finansowania organizacji, gdyż organizacje winny wykorzystywać możliwości pozyskiwania środków pozabudżetowych z funduszy europejskich oraz innych organizacji i instytucji grantodawczych.
3. Zasada suwerenności stron polega na tym, iż strony mają prawo do niezależności i odrębności w samodzielnym definiowaniu i poszukiwaniu sposobów rozwiązywania problemów i zadań. Gmina Radzymin respektuje niezależność i podmiotowość organizacji pozarządowych.
4. Zasada partnerstwa oznacza, iż strony podejmują współpracę w identyfikowaniu i definiowaniu problemów i zadań, współdecydowaniu o alokacji środków na ich realizację, wypracowywaniu najlepszych sposobów ich realizacji traktując się wzajemnie jako podmioty równoprawne w tych procesach. Gmina Radzymin traktuje organizacje pozarządowe jako równoprawnych partnerów w definiowaniu problemów społecznych, określaniu sposobów ich rozwiązania oraz realizacji zadań publicznych. Gmina oczekuje od organizacji aktywnego uczestnictwa w organizowanych spotkaniach, przekazywania informacji oraz udziału w innych wydarzeniach organizowanych przez samorząd.
5. Zasada efektywności polega na wspólnym dążeniu do osiągnięcia możliwie najlepszych efektów w realizacji zadań publicznych. Gmina Radzymin będzie dokonywała wyboru najbardziej efektywnego sposobu wykonywania zadań publicznych proponowanych do realizacji przez organizacje pozarządowe. Jest to zasada korzyści publicznej, tzn. – pierwszeństwo w dostępie do środków programu mają zadania , których pozytywne skutki będą  dotyczyły możliwie szerokiego grona mieszkańców gminy , lub które w inny sposób będą realizować ważną korzyść publiczną.
6. Zasada uczciwej konkurencji oraz zasada jawności zakładają kształtowanie przejrzystych zasad współpracy, opartych na równych i jawnych kryteriach wyboru realizatora zadania publicznego. Kierując się zasadą uczciwej konkurencji strony współpracy w trakcie postępowania konkursowego oraz realizacji zadania publicznego działać będą zgodnie z prawem i dobrymi obyczajami, nie naruszając dobra działań partnera. Gmina oczekuje od organizacji współpracujących sporządzania właściwej dokumentacji projektu, rzetelnej realizacji zleconych zadań, wywiązywania się z obowiązków merytorycznych, finansowych i sprawozdawczych. Zasada jawności urzeczywistniana jest poprzez udostępnianie przez Gminę współpracującym z nią podmiotom informacji  o celach, kosztach i efektach współpracy, a także środkach finansowych zaplanowanych w budżecie gminnym na współpracę z podmiotami Programu oraz o kryteriach i sposobie oceny projektów. Zasada jawności obliguje podmioty Programu do udostępniania Gminie danych dotyczących struktury organizacyjnej , sposobu funkcjonowania, prowadzenia przez nie działalności statutowej oraz sytuacji finansowej.
7. Zasada  pozyskiwania dodatkowych środków – samorząd gminy preferuje te podmioty, które stosują zasadę współfinansowania danego przedsięwzięcia, tj. w montażu finansowym zgłoszonej oferty współpracy wykazują zobowiązania własne i innych sponsorów/partnerów.

§ 4

Współpraca Gminy Radzymin z organizacjami pozarządowymi w roku 2010 obejmować będzie zadania własne Gminy mieszczące się katalogu zadań z art. 4 ust. 1 ustawy, a w szczególności z zakresu:
1) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób, działania na rzecz osób starszych oraz niepełnosprawnych;
2) upowszechniania kultury fizycznej i sportu;
3) ochrony i promocji zdrowia;
4) krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;
5) ekologii oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
6) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej, kulturowej;
7) porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;
8) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych.

§ 5

W sferze zadań publicznych podejmowane będą działania, polegające między innymi na:
1) rozpoznawaniu potrzeb mieszkańców;
2) integracji społecznej osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem, w szczególności bezrobotnych, bezdomnych i uzależnionych oraz osób niepełnosprawnych;
3) upowszechnianiu kultury fizycznej i sportu, w szczególności wśród dzieci i młodzieży;
4) partnerskiej współpracy różnych podmiotów w realizacji zadań;
5) aktywizowaniu środowiska lokalnego poprzez inicjowanie przedsięwzięć o charakterze integracyjnym, kulturalnym, twórczym lub rekreacyjnym;

§ 6

1. Na podstawie zdiagnozowanych potrzeb samorządu oraz na podstawie opinii organizacji wyrażonych w przeprowadzonych konsultacjach społecznych, strefa zadań publicznych Gminy, które będą realizowane we współpracy   w 2010 r. obejmuje zadania:

- w zakresie pomocy społecznej:
1) poprawa sytuacji opiekuńczo – wychowawczej dzieci i młodzieży oraz wsparcie rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu poprzez organizację letniego wypoczynku dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych oraz o niskim statusie materialnym;
2)  realizacja programów w sferze zapobiegania wykluczeniu społecznemu, integracja społeczna osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem, a w szczególności niepełnosprawnych, bezdomnych  i zagrożonych bezdomnością;
3) wspieranie inicjatyw na rzecz rozwoju i wykorzystywania potencjału osób starszych w środowisku lokalnym a także przeciwdziałanie osamotnieniu i zagrożeniu marginalizacją społeczną osób starszych, w szczególności poprzez wspieranie wszechstronnych działań na rzecz ich aktywizacji i integracji;

- w zakresie upowszechniania kultury fizycznej i sportu:
1)  upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, szczególnie  wśród dzieci i młodzieży poprzez prowadzenie zajęć i szkolenie w różnych dyscyplinach sportu, wspieranie sportowych reprezentacji Gminy Radzymin  w imprezach i zawodach sportowych, wspieranie  organizacji zawodów  oraz masowych imprez rekreacyjno – sportowych, umożliwiających mieszkańcom Gminy aktywne uczestnictwo; 
2) organizacja aktywnego wypoczynku rekreacyjno – sportowego, głównie dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy Radzymin.

- w zakresie ochrony i promocji zdrowia:
1) zwiększanie potencjału zdrowotnego i świadomości zdrowotnej mieszkańców gminy Radzymin poprzez promocję zdrowia i propagowanie zdrowego stylu życia oraz działalność profilaktyczną i edukacyjną z  zakresu ochrony zdrowia i profilaktyki chorób;
2) podejmowanie różnorodnych działań dla kształtowania zdrowego stylu życia osób powyżej 50 roku życia;

-  w zakresie krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży:
1) prowadzenie działalności wychowawczej i popularyzatorskiej w zakresie krajoznawstwa,  organizacja czasu wolnego;
2) organizowanie różnych  form wypoczynku dzieci i młodzieży.

-  w zakresie ekologii  oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego:
1) edukacja ekologiczna społeczeństwa - propagowanie wiedzy ekologicznej wśród dzieci, młodzieży i dorosłych;
2) promowanie zachowań przyjaznych środowisku oraz dobrych rozwiązań proekologicznych.

- w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji:
1) wspieranie działalności kulturotwórczej i edukacji kulturalnej, w szczególności poprzez  wspieranie  znaczących, niekomercyjnych publikacji i wydawnictw związanych tematem lub osobą twórcy z Gminą Radzymin, służących budowaniu lokalnej tożsamości;
2) popularyzowanie miejsc, wydarzeń i postaci związanych z historią Ziemi Radzymińskiej;
3) wspieranie społecznych lokalnych inicjatyw kulturalnych oraz stwarzanie przyjaznych warunków realizacji imprez i przedsięwzięć o charakterze artystycznym i społeczno – kulturalnym
 
- w zakresie porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym:
1) popularyzowanie działań na rzecz poprawy porządku i bezpieczeństwa publicznego, w tym propagowanie działań z zakresu ratownictwa medycznego;
2) prowadzenie profilaktycznej i informacyjnej działalności w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom na terenie Gminy Radzymin, a w szczególności realizacja programów profilaktycznych i opiekuńczo – wychowawczych dla dzieci i młodzieży zagrożonych patologiami
3) realizację programów profilaktycznych w zakresie organizacji czasu wolnego i wypoczynku dzieci i młodzieży, stanowiących alternatywę dla zachowań ryzykownych.

-  w zakresie działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych
1) wspieranie aktywności obywatelskiej i postaw prospołecznych  na rzecz lokalnego rozwoju,
    rozwiązywania lokalnych problemów i integracji;

2. Burmistrz, na podstawie stwierdzenia potrzeb lokalnych lub na wniosek organizacji pozarządowej, może w drodze zarządzenia wskazać inne niż określone w § 6 pkt. 1 zadania, które wymagają realizacji w celu ich zlecenia organizacjom pozarządowym.

§ 7

1. Gmina Radzymin współpracuje z organizacjami pozarządowymi w formie:
1) finansowej tj. zlecania organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych wraz z przekazaniem dotacji na ich dofinansowanie w trybach przewidzianych ustawą lub przepisami szczególnymi;
2) pozafinansowej, głównie poprzez:
- wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności i realizowanych zadaniach, w szczególności poprzez publikowanie informacji na stronach internetowych Gminy Radzymin, współdziałanie w celu zharmonizowania tych kierunków;
- konsultowanie z organizacjami pozarządowymi projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji poprzez między innymi udostępnianie projektów tych aktów na stronach internetowych Gminy Radzymin i na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu;
- tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym złożonych z   przedstawicieli organizacji pozarządowych  oraz organów administracji  gminnej;
a także:
- promocję i popularyzację organizacji, w tym umieszczenie na stronie internetowej i w publikacjach Urzędu  Miasta i Gminy Radzymin informacji o ich działalności, a także wszelka pomoc w tworzeniu ich  dobrego wizerunku;
- wspieranie organizacji w ubieganiu się o pozyskiwanie funduszy ze źródeł zewnętrznych, w  tym udzielanie informacji o istnieniu innych źródeł finansowania oraz  udzielanie rekomendacji;
- doradztwo i udzielanie przez samorząd pomocy merytorycznej organizacjom w przygotowywaniu projektów  i pisaniu wniosków;
- angażowanie organizacji pozarządowych do wymiany doświadczeń i prezentacji osiągnięć,
- współtworzenie standardów realizacji zadań publicznych;
- wspieranie przez samorząd gminny akcji promującej przekazywanie 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych lokalnym organizacjom;
- organizowanie spotkań informacyjnych i tematycznych organizacji i przedstawicieli samorządu połączonych z dyskusjami o współpracy z samorządem, jak również z omawianiem kwestii dotyczących merytorycznej strony działalności gminy i organizacji w poszczególnych dziedzinach, a także wspólnych konferencji i seminariów;
- wspólne rozpoznawanie potrzeb społeczności lokalnej i planowanie działań służących ich zaspokojeniu;
- inicjowanie lub organizowanie szkoleń podnoszących jakość pracy organizacji pozarządowych w sferze zadań publicznych, a także działalność informacyjna w zakresie oferowanych przez inne podmioty szkoleń i publikacji dla organizacji pozarządowych;
- informowanie w lokalnych mediach o udziale organizacji w pracach na rzecz Gminy , pomoc organizacjom w nawiązywaniu współpracy z mediami oraz z organizacjami spoza terenu Gminy;
- Burmistrz, w miarę swoich możliwości, nieodpłatnie udostępnia pomieszczania  i lokale będące w jego dyspozycji organizacjom współpracującym  na stale z Gminą, na organizowanie nieodpłatnych konferencji, szkoleń i spotkań.
2. Organizacje współpracujące z Gminą są zobowiązane do:
1) promowania Gminy poprzez umieszczanie na wszystkich materiałach promocyjnych i reklamowych dotyczących zadań finansowanych ze środków gminnych informacji o zaangażowaniu Burmistrza w realizacje wspólnego projektu;
2) informowania w trakcie wykonywania zadania o tym, że jest ono wspierane finansowo przez Gminę.

§ 8

Podmioty odpowiedzialne za realizację i opracowanie Programu to:
1) Burmistrz w zakresie:
- podejmowania decyzji o kierunkach współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego;
- dysponowania środkami na ten cel w ramach budżetu Gminy;
- zatwierdzania regulaminów konkursowych;
- ogłaszania otwartych konkursów ofert na realizację zadań  publicznych;
- ustalania składu zespołów konsultacyjnych, opiniujących oferty w otwartych konkursach ofert;
- upoważniania pracowników do przeprowadzania kontroli realizacji zadania.
2) Pracownik Urzędu ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie:
- bieżących kontaktów z organizacjami;
- przygotowania programu współpracy;
- zbierania danych do aktualizacji wykazu organizacji pozarządowych i innych podmiotów prowadzonego na stronie internetowej Urzędu;
- przygotowania i publikacji ogłoszeń o otwartych konkursach ofert na realizację zadań pożytku publicznego;
- konsultacji z organizacjami sposobu wypełniania ofert;
- organizowania prac zespołów konsultacyjnych, opiniujących oferty w otwartych konkursach ofert, publikacji wyników konkursu;
- koordynowania sporządzania umów z oferentami, których oferty zostały wybrane w konkursach;
- opracowywanie regulaminów konkursowych.
3) Referat Finansowy w zakresie:
- kontroli wydatkowania dotacji pod względem rachunkowym

§ 9

1.  Burmistrz powołuje Radzymińską Radę Działalności Pożytku Publicznego i ustala szczegółowe zasady jej funkcjonowania.
2. Radzymińską Radę działalności Pożytku Publicznego powołuje się w celu kształtowania właściwej współpracy Gminy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Rada będzie pełnić funkcje zespołu  o charakterze doradczym, opiniodawczym i inicjatywnym oraz pomocniczym samorządu gminnego zakresie realizacji zasady dialogu obywatelskiego oraz wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego.
3. Do zadań Rady, będącej główną platformą współpracy Gminy z organizacjami, należy w szczególności:
1)  współtworzenie i/lub  opiniowanie kierunków działań Gminy  i gminnej administracji samorządowej w zakresie współpracy z organizacjami, w szczególności Programów współpracy, a  także sprawozdań z ich  realizacji;
2) opiniowanie innych aktów prawa lokalnego dotyczących współpracy z sektorem pozarządowym;
3) inicjowanie nowych przedsięwzięć na rzecz współpracy Gminy z organizacjami oraz  występowanie do Burmistrza  i Rady Miejskiej z propozycjami rozwiązań prawnych i działań w sferze pożytku publicznego;
4) monitoring i bieżąca ocena realizacji Programu;
5) opiniowanie programów realizowanych z udziałem organizacji;
6) wyznaczanie strategicznych kierunków współpracy na kolejne lata;
7) rekomendowanie wypracowanych standardów usług społecznych.
4. W skład Radzymińskiej Rady Działalności  Pożytku Publicznego wchodzą:
- przedstawiciele Rady Miejskiej w Radzyminie;
- Burmistrz  lub jego przedstawiciel, pracownicy Urzędu Miasta i Gminy Radzymin;
- przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na obszarze Gminy wybrani na zorganizowanym przez Burmistrza  spotkaniu przedstawicieli tych organizacji.
5. Praca w Radzie ma charakter społeczny, bez prawa do wynagrodzenia, także w postaci ryczałtowej  (diety).

§ 10

1. Wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizacje zadań objętych niniejszym Programem określa uchwała budżetowa na 2010 rok.
2. Środki finansowe pochodzące z dotacji nie mogą być wykorzystywane na:
- realizację zadań finansowanych z budżetu Gminy Radzymin  z innego tytułu,
- zadania i zakupy  inwestycyjne, 
- zakup nieruchomości,
- finansowanie kosztów działalności gospodarczej podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego,
- działalność polityczną lub religijną.
3. Dane zadanie może być dofinansowywane jedynie ze środków przeznaczonych na jeden konkurs.

§ 11

1. Bieżącym monitoringiem realizacji Programu zajmuje się wyznaczony przez Burmistrza pracownik / pełnomocnik  ds. współpracy  z organizacjami pozarządowymi, który współpracuje z Radą.
2. Monitoring polega na ocenie realizacji opisanych zasad i trybów współpracy i przedstawianiu tej oceny Burmistrzowi oraz organizacjom.
3. Uzyskiwane w czasie realizacji programu informacje, uwagi, wnioski i propozycje dotyczące realizowanych projektów będą wykorzystywane do usprawnienia bieżącej współpracy Gminy z organizacjami.
4. Realizacja Programu jest poddana ewaluacji rozumianej jako planowe działania mające na celu ocenę realizacji wykonania Programu.
5. W celu monitoringu realizacji Programu ustala się następujące wskaźniki realizacji:
- liczba otwartych konkursów ofert,
- liczba ofert złożonych w otwartych konkursach ofert,
- liczba umów zawartych na realizację zadania publicznego,
- liczba umów zerwanych lub unieważnionych,
- ilość zadań, których realizację zlecono organizacjom pozarządowym,
- wysokość kwot udzielonych dotacji w poszczególnych obszarach zadaniowych,
- liczba beneficjentów realizowanych zadań/ liczba osób, które są adresatami realizowanych zadań publicznych,
- liczba organizacji pozarządowych realizujących zadania publiczne w oparciu o dotacje,
- liczba organizacji pozarządowych podejmujących po raz pierwszy zadania publiczne w oparciu o dotacje.
6. Burmistrz  składa  Radzie Miejskiej  sprawozdanie z  realizacji  Programu w terminie do dnia 31 maja roku następującego  po roku sprawozdawczym.
7.  W rocznym sprawozdaniu z realizacji Programu dokonana zostanie ocena stanu współpracy Gminy z organizacjami w zakresie realizacji projektów, a także uwagi i wnioski wypływające z tej współpracy.