Zadaniem priorytetowym w ochronie środowiska do 2016 r. na skalę kraju jest wyposażenie wszystkich większych miejscowości w nowoczesne, wysokosprawne oczyszczalnie ścieków, współpracujące z szeroko rozbudowanymi sieciami kanalizacyjnymi. Zadanie to jest zdecydowanie dominujące - tak co do skali, jak i co do kosztów – nad wszystkimi innymi priorytetami W jego realizacji pomocne są także fundusze Unii Europejskiej, szczególnie w ramach programu "Infrastruktura i Środowisko".
Należy przy tym pamiętać, iż aby zasoby wód podziemnych mogły się odnawiać, woda powierzchniowa musi mieć czas i możliwość, aby przesączać się przez grunt i wnikać w głębsze warstwy skał. Dlatego konieczne jest zatrzymywanie (retencjonowanie) wody deszczowej w stawach i małych zbiornikach wodnych.
Teren gminy Radzymin cechuje, ze względu na budowę geologiczną, wysoki poziom wód gruntowych. W podłożu występują osady czwartorzędowe, wśród których pod względem stratygraficzno-genetycznym, wyróżnić należy m.in. stosunkowo płytko zalegające i praktycznie nieprzepuszczalne iły warwowe, jak również gliny zwałowe. Poza tym, znajdujemy się w strefie wpływów aglomeracji warszawskiej, której typową cechą jest duża presja urbanistyczna i rozbudowa infrastruktury osadniczej. Z intensywną zabudową terenów rolniczych związane są różnego typu bariery przestrzenne, toteż niekwestionowanym faktem jest, że obserwowany rozwój społeczno- gospodarczy skutecznie zaburzył naturalny spływ wód. Zmeliorowane tereny rolnicze stają się w coraz większym stopniu terenami pod zabudowę rozproszoną i zwartą oraz miejscem rozwoju lokalnego przemysłu. Obecnie spotykamy się z sytuacją, że prężnie rozwijające się miejscowości praktycznie nie posiadają rozwiązania dotyczącego powierzchniowego odprowadzania wody.
Należy przy tym podkreślić, iż podjęte do tej pory działania mają charakter w większości doraźny. Należy jak najszybciej podjąć działania zmierzające do przywrócenia właściwego stanu wód powierzchniowych na terenie gminy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa Docelowo planuje się kompleksowe rozwiązania gospodarki wodnej polegające na sukcesywnym odtwarzaniu, modernizacji, odbudowie i cyklicznej konserwację całego systemu odwadniającego najbardziej zagrożone podtopieniami rejony gminy. Wymaga to wielu zintegrowanych działań formalno - prawnych i organizacyjnych, jak również zaangażowania dużych środków finansowych. Niezbędna jest również efektywna współpraca organów gminy ze służbami Starostwa powiatu wołomińskiego i powołanymi, na mocy ustawy Prawo wodne, instytucji, jak również ( a może przede wszystkim) różnorodna partycypacja i zaangażowanie ze strony samych mieszkańców i właścicieli gruntów.
Pomimo dobrych warunków naturalnych, na terenie Gminy Radzymin bardzo ograniczona jest retencja wód i jej magazynowanie
W ostatnich okresie nastąpiła wyraźna zmiana poglądów na rolę i znaczenie zabiegów melioracyjnych. Ze względu na lokalne uwarunkowania przestrzenne system osuszania i nawadniania obszarów rolniczych należy powiązać z gospodarką wodną całej zlewni, a gospodarowanie zasobami wodnymi musi uwzględniać ich dużą zmienność uzależnioną od serii lat mokrych i suchych. Obecnie zakres melioracji w większym stopniu wyznaczany jest przez kryteria środowiskowe, umożliwiające utrzymywanie w nim równowagi. Działania melioracyjne, oprócz zwiększania retencji, uwzględniają potrzebę zachowania walorów przyrodniczych oraz ochronę krajobrazu. Melioracje powinny być ukierunkowane na działania regulujące stosunki wodne. W racjonalnym gospodarowaniu zasobami wodnymi istotna rolę odgrywają suche poldery. Polder jest to osuszony, depresyjny teren, stanowiący obszar retencyjny, który może być zalewany w czasie wezbrań, zwykle w sposób kontrolowany. Do najważniejszych zadań polderów należy zaliczyć: ochronę przeciwpowodziową obszarów leżących poniżej, regulacje stosunków wodnych, funkcje rekreacyjne i funkcje obszaru edukacji ekologicznej.
Najkorzystniejszą lokalizacją polderów są w naszych warunkach widły rzek, ujścia dopływów i tereny depresyjne. W zależności od sposobu napełnienia wodą rozróżniamy poldery stałe oraz poldery przepływowe. Powierzchnia polderów może między zalewami być gospodarczo użytkowana – łąki, pastwiska czy lasy. Poldery, wyposażone w odpowiednie budowle upustowe, mogą nie tylko efektywnie wpływać na transformację fal wezbraniowych, ale również mogą mieć istotne znaczenie ekologiczne, przyczyniając się do odtworzenia naturalnych siedlisk dolinowych. Budowa polderów na najczęściej zalewanych terenach sprzyja poprawie naturalnego reżimu rzek, przywraca naturalne powierzchnie retencyjne na terenach nadrzecznych. Przywrócenie terenów zalewowych wspomaga także samooczyszczanie się wód powierzchniowych i gruntowych, wzbogaca zapasy wód podziemnych, utrzymuje bogactwo biologiczne, a także tworzy mikro- i makrośrodowisko dla zagrożonych gatunków roślin i zwierząt.
Propozycje dalszych działań dotyczących poprawy stanu małej retencji wodnej
Wskazane jest zwiększenie działań promujących i upowszechniających. Bardzo ważny jest wzrost świadomości na temat roli jaką pełnić może mała retencja. Szczególnie istotne jest dotarcie bezpośrednio do mieszkańców, którzy na swoim własnym terenie mają glinianki i stawy, oczka wodne, które zamiast wzbogacać i wpływać pozytywnie na wzrost poczucia estetyki otoczenia - jakże często zasypywane są śmieciami.
Ze strony człowieka wody gruntowe zagrożone są również zanieczyszczeniami. Są to substancje takie jak: azotany, pestycydy, metale ciężkie czy petrochemikalia.
Szerszych informacji na ten temat udzielają Pracownicy Referatu Środowiska i Gospodarki Odpadami tut. Urzędu, tel. do kontaktu: 22 786 62 92 wew.127 i 153
Opr. Halina Grzelak- Sekretarz Gminy Radzymin